ताज्या चालू घडामोडी: महत्वाच्या राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय बातम्या(Current Affairs) 24 November 2024
लॅबिरीन्थायटिस म्हणजे काय?
जागतिक आरोग्य संघटनेचे महासंचालक टेड्रोस अदानोम घेब्रेयेसस यांना गंभीर आरोग्य समस्यांमुळे रिओ डी जानेरो येथे रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे. G20 शिखर परिषदेच्या दरम्यान, 18 नोव्हेंबर रोजी, त्यांना लॅबिरीन्थायटिस आणि उच्च रक्तदाबाचा तीव्र झटका आला. लॅबिरीन्थायटिस ही अंतःकर्णाच्या सूजेमुळे उद्भवणारी एक स्थिती आहे, ज्यामुळे चक्कर येणे, संतुलन बिघडणे आणि कानात आवाज (टिन्निटस) येण्यासारखे त्रास होतात. WHO कडून अद्याप त्यांच्या प्रकृतीविषयी अधिकृत विधान आलेले नाही.
मिथेनॉल विषबाधा म्हणजे काय?
लाओसमध्ये असुरक्षित मद्य सेवनामुळे झालेल्या दुर्दैवी मृत्यूंनी मिथेनॉल विषबाधेबाबत जनजागृती वाढवली आहे. वांग व्हिएन्ग येथे चार परदेशी पर्यटकांच्या मृत्यूचे कारण मिथेनॉल विषबाधा असल्याचा संशय व्यक्त केला जात आहे. मिथेनॉल म्हणजे विषारी अल्कोहोलचा एक प्रकार असून, अशा प्रकारचे असुरक्षित मद्य पिण्यामुळे अंधत्व किंवा मृत्यू होऊ शकतो.
चुंबकीय उत्तर ध्रुव रशियाच्या जवळ सरकत आहे
पृथ्वीचा चुंबकीय उत्तर ध्रुव रशियाच्या दिशेने सरकत असल्याचे ब्रिटिश शास्त्रज्ञांनी स्पष्ट केले आहे. यापूर्वी हा ध्रुव कॅनडाच्या जवळ सरकत होता, पण 1990 च्या दशकात तो अटलांटिक महासागरात शिफ्ट झाला. सध्या, तो सायबेरियाच्या दिशेने जलद गतीने सरकत आहे.
चुंबकीय व भूगोलिक उत्तर ध्रुवातील फरक:
चुंबकीय उत्तर ध्रुव पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्रातील बदलांमुळे हलतो, तर भूगोलिक उत्तर ध्रुव स्थिर राहतो, जिथे सर्व रेखांश रेषा एकत्र येतात.
जागतिक सहकारी परिषदेचे 2024 मध्ये भारतात आयोजन
भारत 25 ते 30 नोव्हेंबर 2024 दरम्यान दिल्ली येथे आंतरराष्ट्रीय सहकारी महासंघ (ICA) च्या महासभेचे आयोजन करणार आहे. ICA च्या 130 वर्षांच्या इतिहासात पहिल्यांदाच भारतात ही परिषद होत आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 25 नोव्हेंबर रोजी ‘संयुक्त राष्ट्रांचे आंतरराष्ट्रीय सहकारी वर्ष 2025’ औपचारिकरीत्या सुरू करतील.
नेपाळचा सन्मान भारतीय लष्करप्रमुखांना
भारतीय लष्करप्रमुख जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांना त्यांच्या नेपाळ दौऱ्यात “नेपाळी लष्कराचे मानद जनरल” हा सन्मान प्रदान करण्यात आला. भारत-नेपाळच्या दीर्घकालीन मैत्रीपूर्ण संबंधांमध्ये ही एक महत्त्वाची घटना ठरली आहे.
विद्यार्थ्यांसाठी VISION उपक्रम सुरू
केंद्रीय मंत्री डॉ. जितेंद्र सिंग यांनी “विक्सित भारत विद्यार्थी नवोन्मेष आणि आउटरीच नेटवर्क” (VISION) हा उपक्रम सुरू केला आहे. या उपक्रमाचा उद्देश वंचित मुलांना शिक्षण, कौशल्य आणि नवकल्पनांद्वारे प्रोत्साहन देणे हा आहे. यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये स्टार्टअप कौशल्यांचा विकास होईल आणि युवकांना समान संधी मिळतील.
2025 खेळो इंडिया युवा क्रीडा स्पर्धांचे आयोजन बिहारमध्ये
बिहार 2025 च्या एप्रिल महिन्यात प्रथमच खेळो इंडिया युवा क्रीडा स्पर्धांचे आयोजन करणार आहे. यानंतर 10-15 दिवसांच्या अंतराने बिहारमध्येच खेळो इंडिया पॅरा गेम्सचे आयोजन होणार आहे.
भारताचे पहिले संविधान संग्रहालय
हरियाणातील सोनीपत येथे भारतातील पहिले संविधान संग्रहालय लवकरच सुरू होणार आहे. ओ.पी. जिंदल ग्लोबल युनिव्हर्सिटीमध्ये स्थापन होणाऱ्या या संग्रहालयाचे उद्घाटन लोकसभा अध्यक्ष ओम बिर्ला यांच्या उपस्थितीत होईल. या संग्रहालयात भारतीय संविधानाचे महत्त्व अधोरेखित केले जाईल.
जायंट रेडिओ गॅलेक्सीचा शोध
शास्त्रज्ञांनी MeerKAT रेडिओ दुर्बिणीच्या मदतीने एक नवीन जायंट रेडिओ गॅलेक्सी शोधून काढली आहे. या शोधामुळे अंतराळाच्या रचनेविषयी नवीन माहिती मिळाली आहे. 11 नोव्हेंबर रोजी arXiv वर यासंदर्भातील संशोधन प्रकाशित झाले.
केरळमध्ये प्रागैतिहासिक पावलांचे ठसे
कर्नाटकाच्या मदिक्कई पंचायतीतील कान्हिरापोईल येथे प्रागैतिहासिक काळातील पावलांचे 24 ठसे आणि मानवी आकृती असलेली शिल्पे सापडली आहेत. स्थानिक उत्साही सत्येसन कलियानम यांनी ही शिल्पे शोधली, ज्याला प्राध्यापक अजित कुमार आणि नंदकुमार कोरथ यांनी ऐतिहासिक महत्त्व असल्याचे मान्य केले.
भारताच्या मत्स्यव्यवसाय क्षेत्रातील प्रगती
केंद्रीय मंत्री राजीव रंजन सिंग यांनी संघटित मत्स्यपालन महत्त्वाचे असल्याचे सांगितले. त्यामुळे शाश्वत मत्स्यपालनाला चालना मिळेल.
फायटोप्लॅन्कटन ब्लूम म्हणजे काय?
दक्षिण आफ्रिकेतील दुष्काळग्रस्त प्रदेशातून आलेल्या पोषकतत्वांनी भरलेल्या धुळीमुळे भारतीय महासागरातील फायटोप्लॅन्कटन ब्लूम वाढल्याचे संशोधनाने दाखवले आहे. मॅडगास्करच्या दक्षिण-पूर्व भागात तीन दशकांतील सर्वात मोठा ब्लूम दिसून आला आहे.
भारत-मालदीव चलन सहकार्य वाढवले
भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) आणि मालदीवचे चलन प्राधिकरण (MMA) यांच्यात एक महत्त्वपूर्ण करार झाला आहे. आता भारतीय रुपये (INR) आणि मालदीवियन रुफिया (MVR) यांचा वापर दोन्ही देशांमधील व्यवहारांसाठी होईल.
तेलबिया उत्पादनात GMO वापरण्याची आवश्यकता
सॉल्व्हेंट एक्सट्रॅक्टर्स असोसिएशन ऑफ इंडिया (SEA) ने 2029-30 पर्यंत तेलबिया उत्पादन 45-50 दशलक्ष टनांपर्यंत वाढवण्यासाठी जनुकीय सुधारित पिके (GMO) लागवडीसाठी आग्रह धरला आहे. यामुळे भाजीपाला तेलाच्या उपलब्धतेत 5-6 दशलक्ष टनांची वाढ होईल.
युनिसेफसोबत इंडसइंड बँकेचा हवामान कृती उपक्रम
इंडसइंड बँकेने युनिसेफसोबत भागीदारी करून महाराष्ट्रातील धाराशिव, बिहारमधील बेगुसराय, तामिळनाडूमधील विरुधुनगर, राजस्थानमधील बारान, आणि उत्तर प्रदेशातील बहराईच या पाच जिल्ह्यांमध्ये हवामान संबंधित धोके कमी करण्यासाठी उपक्रम हाती घेतले आहेत.
आंध्र प्रदेश सरकारने कचरा कर रद्द केला
आंध्र प्रदेश सरकारने कचऱ्यासाठी घेतला जाणारा कर रद्द केला आहे. 21 नोव्हेंबर 2024 रोजी राज्य विधानसभेत विधेयक मंजूर झाल्यानंतर हा निर्णय घेण्यात आला.
उस्ताद बिस्मिल्लाह खान युवा पुरस्कार
2024 चा उस्ताद बिस्मिल्लाह खान युवा पुरस्कार 22 नोव्हेंबर रोजी दिल्लीत डॉ. आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय केंद्रात प्रदान केला गेला. केंद्रीय मंत्री गजेंद्र सिंह शेखावत यांनी या पुरस्काराचे वितरण केले.
2024 मध्ये भारताचे परकीय चलन राखीव
15 नोव्हेंबर 2024 रोजी भारताच्या परकीय चलन राखीव $657.89 अब्जांवर होते, त्यात $65.75 अब्ज सोन्याचे समाविष्ट आहे. परकीय चलन राखीव आठवड्याभरात $17.7 अब्जांनी घटले.
AI तयारीत भारत टॉप 10 देशांमध्ये
भारत आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) मध्ये जागतिक स्तरावर तिसऱ्या क्रमांकावर असून संशोधन प्रकाशनांमध्ये उच्च स्थानावर आहे. 73 देशांतील AI तयारीच्या क्रमवारीत भारत आघाडीवर आहे.
